Czym jest proteza zębowa i z czego się ją wykonuje?
Proteza zębowa to sztuczna konstrukcja. Zastępuje brakujące zęby i tkanki. Stosuje się ją przy częściowych lub całkowitych brakach. Proteza poprawia żucie i mowę. Przywraca także estetykę uśmiechu.
Protezy wykonuje się z różnych materiałów. Najpopularniejszy jest akryl. Używa się też metali, porcelany czy cyrkonu. Proteza akrylowa ma różowy akryl imitujący dziąsła.
W jakich przypadkach stosuje się protezy?
Protezy stosuje się w przypadku całkowitych lub częściowych braków w uzębieniu. Są rozwiązaniem dla osób, które utraciły zęby. Pomagają odzyskać pełną funkcjonalność jamy ustnej.
Czy proteza zębowa może wywołać alergię?
Tak, protezy zębowe mogą wywołać alergię. Jest to reakcja na materiały użyte do produkcji. Uczulenie na protezę dotyka część użytkowników. To zjawisko rzadkie, ale poważne. Najczęściej uczula akryl i metal.
Objawy uczulenia często mylone są z podrażnieniem mechanicznym lub niewłaściwą higieną. Alergia kontaktowa może pojawić się po latach. Co dziesiąty pacjent zgłasza takie problemy.
Uczulenie na akryl, a konkretnie na resztki monomerów metakrylowych (czyli związków chemicznych używanych do produkcji akrylu), jest możliwe.
Jak rozpoznać objawy uczulenia na protezę zębową?
Objawy uczulenia pojawiają się w jamie ustnej. Obejmują zaczerwienienie i podrażnienie dziąseł. Może wystąpić pieczenie i swędzenie. Czasem pojawia się ból pod protezą. Możliwe są owrzodzenia i nadżerki. Objawy mogą wystąpić pojedynczo lub razem. Rzadko dochodzi do pokrzywki lub wstrząsu anafilaktycznego.
Inne możliwe objawy to suchość w ustach. Pacjenci zgłaszają uczucie gorąca. Może pojawić się nieprzyjemny smak. Te symptomy wpływają na komfort noszenia protez. Dyskomfort zwykle mija po kilku tygodniach adaptacji.
Typowe objawy alergii to:
- stan zapalny błony śluzowej
- zaczerwienienie w jamie ustnej
- podrażnienia błon śluzowych
- pieczenie i swędzenie
- obrzęk i grudki
Objawy te mogą wskazywać na alergię na skład protezy.
Co powoduje alergię na protezę?
Alergia to reakcja organizmu na obce substancje. W przypadku protez są to składniki materiałów. Głównym winowajcą bywa akryl. Dokładniej, resztki monomerów metakrylowych w akrylu. Metale, zwłaszcza nikiel, chrom i kobalt, też uczulają. Materiał obcy w jamie ustnej wpływa na błony śluzowe.
Alergia może pojawić się szybko. Czasem występuje po kilku dniach. Może też rozwinąć się po latach noszenia protezy. Zmiana składu śliny może wyzwolić reakcję. Dotyczy to 90-95% późnych alergii.
Alergia na materiały protetyczne może wystąpić w ciągu pierwszych 48-72 godzin po zainstalowaniu protezy.
Diagnostyka uczulenia na protezę zębową
Rozpoznanie alergii wymaga wizyty u specjalisty. Skontaktuj się z protetykiem lub dermatologiem. Lekarz zbada jamę ustną i oceni objawy. Ważne jest podanie informacji o alergiach. Powiedz o przyjmowanych lekach podczas pierwszej konsultacji.
Diagnozę potwierdza się testami. Lekarz może zlecić testy alergologiczne. Testy płatkowe pozwalają ocenić uczulenie na konkretne związki. Pomagają zidentyfikować alergen. Warto rozważyć testy przed leczeniem protetycznym. Zidentyfikowanie alergenu jest kluczowe.
Zalecane działania diagnostyczne:
- Konsultacja z lekarzem (protetyk, dermatolog).
- Badanie jamy ustnej.
- Wykonanie testów płatkowych lub innych testów alergologicznych.
Leczenie i postępowanie przy alergii na protezę
Jeśli zauważysz objawy alergii, działaj szybko. Skontaktuj się natychmiast ze stomatologiem. Lekarz oceni sytuację i zaproponuje leczenie. Jedynym skutecznym leczeniem jest usunięcie alergenu. Może to oznaczać konieczność wymiany protezy.
Objawy alergii można łagodzić. Pomagają w tym środki miejscowe. Stosuj żele lub płukanki przeciwzapalne. Częste płukanie jamy ustnej środkami antyseptycznymi jest wskazane. Niesteroidowe leki przeciwzapalne też mogą przynieść ulgę. Zawsze konsultuj stosowanie leków z lekarzem lub farmaceutą.
Postępowanie przy objawach alergii:
- Skontaktuj się ze stomatologiem.
- Usuń protezę, jeśli lekarz tak zaleci.
- Stosuj środki łagodzące objawy (płukanki, żele).
- Rozważ demontaż protezy z materiałów uczulających.
Protezy dla alergików – jakie materiały wybrać?
Dla osób z alergią dostępne są bezpieczne rozwiązania. Wybiera się materiały hipoalergiczne. Należą do nich nylon i acetal. Są to tworzywa termoplastyczne. Porcelana i cyrkon są również przyjazne dla alergików. Protezy z akrylu o wysokim stopniu polimeryzacji są mniej uczulające.
Doskonałą alternatywą są protezy na implantach. Minimalizują ryzyko alergii na materiały protezy. Implanty wykonuje się z tytanu. Stosuje się też stop tytanu z cyrkonem. To biokompatybilne materiały. Osoby cierpiące na alergie powinny rozważyć implanty.
Materiały bezpieczne dla alergików:
- Nylon
- Acetal
- Porcelana
- Cyrkon
- Tytan (w implantach)
Profilaktyka uczulenia i dbałość o protezę
Odpowiednia higiena zapobiega wielu problemom. Regularnie czyść protezę zębową. Unikaj ściernych środków czyszczących. Wyjmuj protezy na noc. Utrzymuj wysoką higienę jamy ustnej. Regularne wizyty kontrolne u dentysty są kluczowe. Pozwalają monitorować stan jamy ustnej i protezy.
Stosuj się do zaleceń stomatologa. Poinformuj lekarza o wszelkich alergiach. Zrób to podczas pierwszej wizyty. Rozważ testy alergiczne przed leczeniem. Wybór odpowiedniego materiału jest ważny. Dbałość o protezę i jamę ustną minimalizuje ryzyko.
Wskazówki profilaktyczne:
- Regularnie czyść protezy.
- Utrzymuj higienę jamy ustnej.
- Wyjmuj protezy na noc.
- Regularnie odwiedzaj dentystę.
- Poinformuj dentystę o alergiach.
Inne problemy związane z noszeniem protez zębowych
Proteza zębowa powinna być dobrze dopasowana. Źle dopasowana proteza powoduje dyskomfort. Może wywoływać podrażnienia dziąseł. Powoduje pieczenie i ból. Mogą pojawić się odciski i odleżyny. To dysfunkcje w jamie ustnej. Adaptacja protezy trwa 2-3 tygodnie. Jeśli problemy trwają, proteza wymaga korekty.
Noszenie protezy zwiększa ryzyko zapalenia jamy ustnej. To częste uszkodzenie błony śluzowej. Dotyka głównie użytkowników protez. Charakteryzuje się zapaleniem podniebienia pod protezą. Objawy to zaczerwienienie, obrzęk, bolesność. Zapalenie dotyka 15% do ponad 70% użytkowników. Nawracający ból dziąseł jest problemem. Osoby noszące protezy częściej mają afty. Wymiana protezy jest zalecana co 3-4 lata. Długotrwałe noszenie protez osiadających może prowadzić do zaniku kości.
